10 jaar CE-conforme liften in België. Binnenkort ook risicoanalyses op nieuwe liften die een CE-attest hebben. (30/09/2008)

10 augustus 1998, waarschijnlijk de belangrijkste dag in de moderne liftgeschiedenis.

Wat betekent nu een ISO-certificaat in de liftenbranche ?

Om een ISO-certificaat te halen, moet een liftenbedrijf veel van haar werkmethodes nauwkeurig op papier zetten en deze bundel door een extern bureau laten nakijken. Zo'n extern bureau noemen we een certificerende instantie. Een certificerende instantie hangt niet af van de overheid, niet de politie, niet de staatsveiligheid, maar ze is wel een privaat bedrijf die zijn inkomsten haalt uit het afleveren van dergelijke certificaten. Een tweede bron van inkomsten is het regelmatig uitvoeren van controles op de naleving van de werkmethodes die op papier staan, de zogenaamde audit.

Het is te verwachten dat een certificerende instantie op een paar uitzonderingen na vooral een administratieve en organisatorische expert is, maar niet altijd een expert in liften of in technische installaties. Bij het afleveren van het certificaat moet er wel altijd iemand betrokken worden die ervaring heeft in de branche, maar veel verder is die “ervaring” niet gedefinieerd. Wij weten niet of het voldoende is om gewoon een tijdje op de loonlijst te staan van een liftenfirma om nadien bij een certificerende instantie als ervaren te worden beschouwd. Er bestaat pas sinds 7 juli 2008 een ministerieel besluit tot bepaling van de standaard voor de titel van onderhoudstechnicus liften.

Een ISO-certificaat is overigens niet alleen voor liften; een vastgoedkantoor, een limonadefabriek, een call-center,... kunnen ook een ISO-certificaat verwerven.

Een externe controleur, of “auditeur” van een certificerende instantie wordt, door de firma die het ISO-certificaat wil halen, meestal met de nodige egards ontvangen, en vriendelijk langs de goedlopende organisatie geloodst. Het is een publiek geheim dat de afgestofte boeken met voorschriften even voordien bij iedereen klaargelegd worden. Kleine jeugdzondes of vergetelheidjes worden met de glimlach in een rapport geschreven, en aan de zondaar worden corrigerende maatregelen opgelegd.

Als de auditeur al te veel kritiek heeft, en dit grote gevolgen zou hebben, kan het al eens gebeuren dat een firma overweegt om ooit in de toekomst een nieuw certificaat te bestellen bij een andere certificerende instantie. Er blijft dus een commerciële relatie tussen de firma en de certificerende instantie, waardoor er altijd enige druk is op de auditeur.

Maar we blijven het postief zien:

Doorgaans staat het management echt wel sterk achter het kwaliteitsbeheer van een bedrijf, want zo houden zij controle op hun interne zaken, en dus staat het management ook achter het ISO-systeem. Maar soms botst de tekst van de voorgeschreven werkmethodes wel eens met de eigen mening van diegene die het werk zelf moet uitvoeren. In een fabriek leidt dit meestal tot constructief overleg, maar bij de installatie van een lift, ver uit het zicht van de directie, en in een donker hol als een bouwwerf of liftkoker, geldt uiteindelijk de mening van de uitvoerende technicus boven het ISO-systeem. Meestal is dit noodgedwongen door allerhande problemen en omgevingsfactoren. Sanctionering ligt gevoelig, omdat er gewoon te weinig technici op de arbeidsmarkt zijn, en meestal is er een technische dwingende noodzaak om af te wijken van de voorschriften, en men weet vaak dat de concurrentie de voorschriften ook aan hun laars lapt. Een technicus verklaarde ooit over zijn ex-werkgever: “het is onbegrijpelijk dat die nog niet in de gevangenis zit.”

De keurder van de liftenfirma, of zelfs die van een extern controleorganisme, die na de werken komt de eindcontrole doen, en die af en toe eens botst op abnormale zaken, zou soms moeten eisen dat een aantal constructies worden afgebroken en anders opnieuw gemonteerd worden. Maar noch zijn baas, die graag de factuur zo snel mogelijk zou opsturen, noch de klant, die graag zijn lift zou gebruiken, zijn daarmee gediend. Soms wordt een lift in dienst gelaten, zelfs al is ze niet wettelijk in orde. Het CE-attest dat normaal had moeten ondertekend worden bij de oplevering, blijft dan meestal ongetekend ergens in het as-built dossier achter. Op schriftvervalsing staan namelijk zware straffen.

Na 10 jaar komt dan de absolutie: daarna moet de installateur volgens de wet zijn dossier niet meer bijhouden. We zouden graag eens de papierophaling bij liftenbedrijven zien in de komende maanden.

Elke lift die in België 10 jaar oud wordt, valt onder een nieuw KB: dat van 9/3/2003 op de bestaande liften.

Dus vanaf nu moeten ook CE-conforme liften aan een risicoanalyse door een EDTC onderworpen worden.

Er is een oud spreekwoord dat zegt:

“wiens brood men eet, diens woord men spreekt”.

Als we op bijna alle offertes van liftenbedijven zien staan dat de keuring door een “onafhankelijke” EDTC in de prijs van de werken is inbegrepen, dan weten we weer waar we staan.

We zijn bijzonder benieuwd naar de nieuwe risicoanalyses voor high-tech liften van na 1998. De aanpassingen die men eist voor oude liften zijn soms niet uitvoerbaar op nieuwe, machinekamerloze liften. En dan? Noodgedwongen door de vingers zien ? Of nog eens 10 jaar wachten en weer een nieuwe lift aanbevelen?